Các bệnh lý quanh implant có thể làm ảnh hưởng ngay cả những ca cấy ghép răng thành công nhất — nhưng với việc duy trì chủ động, nguy cơ thất bại có thể được giảm thiểu đáng kể. Hãy khám phá những chiến lược chăm sóc implant dựa trên bằng chứng — từ làm sạch bằng khí (air-polishing) đến giáo dục bệnh nhân — giúp bảo tồn implant và bảo vệ khoản đầu tư của bệnh nhân.
Các nguyên tắc cơ bản trong duy trì implant
Tăng tần suất tái khám
Khuyến nghị: bệnh nhân có implant nên tái khám mỗi 3 tháng, thay vì 6 tháng như bệnh nhân thông thường.
Lý do: cấu trúc implant với nhiều ren dễ tạo điều kiện tích tụ mảng bám và vi khuẩn, làm tăng nguy cơ bệnh lý quanh implant.
Mục tiêu: phòng ngừa – phát hiện sớm – điều trị kịp thời.
Chẩn đoán hình ảnh định kỳ
X-quang quanh chóp (PA): cần thực hiện tối thiểu 1 lần/năm để đánh giá mức xương mào.
CBCT: chỉ định khi nghi ngờ tiêu xương sớm hoặc tổn thương không thấy rõ trên phim thường.
Baseline radiograph: nên chụp ngay sau khi gắn phục hình cuối cùng để làm mốc so sánh.
Đánh giá độ lung lay implant
Lung lay có thể xuất phát từ:
- Mão phục hình bị lỏng.
- Implant thật sự mất ổn định do tiêu xương hoặc viêm.
Lâm sàng kết hợp X-quang giúp phân biệt chính xác, từ đó đưa ra chỉ định xử lý phù hợp (ví dụ: siết lại abutment/mão hay điều trị viêm quanh implant).
Giáo dục vệ sinh răng miệng cho bệnh nhân
Bệnh nhân implant thường có tiền sử bệnh nha chu hoặc chăm sóc răng miệng kém.
Giáo dục cần tập trung vào:
- Kỹ thuật chải răng phù hợp.
- Sử dụng chỉ nha khoa, bàn chải kẽ, hoặc máy tăm nước.
- Ý thức tuân thủ tái khám định kỳ.
Các kỹ thuật duy trì implant dựa trên bằng chứng
Air-polishing bằng bột glycine
Hiện được xem là tiêu chuẩn vàng trong kiểm soát biofilm quanh implant.
Ưu điểm: tiếp cận tốt ren implant, loại bỏ mảng bám hiệu quả hơn curette.
Nghiên cứu: Araujo (2024) chỉ ra air-polishing với glycine giúp giảm độ sâu túi, giảm chảy máu khi thăm dò và cải thiện kiểm soát mảng bám.
Dụng cụ cầm tay (hand instrumentation)
Trước đây: dụng cụ nhựa hoặc titan thường cồng kềnh, kém hiệu quả.
Hiện tại: khuyến nghị sử dụng dụng cụ không gây mài mòn và có tính tương thích sinh học cao (ví dụ: titan giống vật liệu implant).
Lưu ý: tránh để lại mảnh vụn trong mô quanh implant.
Biện pháp hỗ trợ tại nhà
Máng nhai ban đêm (occlusal night guard): giảm tải lực cắn, bảo vệ implant khỏi lực nhai bất thường.
Máy tăm nước (water flosser): đặc biệt hữu ích cho All-on-4 hoặc vùng khó tiếp cận. Khi kết hợp chlorhexidine, hiệu quả diệt khuẩn và kiểm soát biofilm tăng lên.
Khuyến nghị lâm sàng: cần tư vấn bệnh nhân về nguy cơ nhuộm màu hoặc kích ứng khi dùng chlorhexidine lâu dài.
Xu hướng và khuyến nghị hiện nay
Phân loại bệnh quanh implant (AAP 2017) giúp chuẩn hóa chẩn đoán và điều trị.
Điều trị cá thể hóa: phác đồ duy trì phải dựa trên tình trạng bệnh nhân, loại phục hình (đơn lẻ, cầu răng trên implant, All-on-4…), và tiền sử nha chu.
Đội ngũ đa chuyên khoa: bác sĩ phục hình, nha chu và chuyên viên vệ sinh răng miệng cần phối hợp chặt chẽ.
Kết luận
Duy trì implant không chỉ là tái khám định kỳ mà còn là chiến lược quản lý toàn diện, kết hợp giữa can thiệp tại phòng khám và chăm sóc tại nhà. Với việc áp dụng các kỹ thuật dựa trên bằng chứng như air-polishing bằng glycine, chụp X-quang định kỳ, và giáo dục bệnh nhân hiệu quả, nha sĩ có thể kéo dài tuổi thọ implant, giảm nguy cơ thất bại, đồng thời nâng cao sự hài lòng và lòng tin của bệnh nhân.
Tài liệu tham khảo
1. Jemt T. Implant failures and age at the time of surgery: Clin Implant Dent Relat Res. 2019.
2. Monje A, Aranda L, Diaz KT, et al. Maintenance therapy for peri-implant disease prevention: J Dent Res. 2016.
3.Araujo TG, Moreira CS, et al. Long-term implant maintenance: Braz Dent J. 2024.