Chọn lựa đánh giá phim Xquang khi nhổ răng khôn

07/04/2025 63 4.89/5 trong 7 lượt

Chụp X-quang là một bước bắt buộc và vô cùng quan trọng trong quá trình thăm khám, chẩn đoán và lập kế hoạch điều trị nhổ răng khôn. Việc đánh giá chính xác hình ảnh X-quang giúp bác sĩ xác định được mức độ khó của ca nhổ, hạn chế tối đa rủi ro và biến chứng trong quá trình phẫu thuật.

Tầm quan trọng của phim xquang

Đánh giá vị trí và hướng mọc của răng khôn

Phim X-quang cho phép bác sĩ xác định:
Răng khôn mọc thẳng, nghiêng, nằm ngang hay ngầm hoàn toàn trong xương.
Độ sâu của răng so với đường viền nướu và các răng kế cận.
Mối liên quan giữa răng khôn và răng số 7 (răng hàm lớn thứ hai), từ đó dự đoán nguy cơ tổn thương răng bên cạnh khi nhổ.

Đánh giá mối liên quan với ống thần kinh và xoang hàm

Ở hàm dưới, phim X-quang giúp xác định khoảng cách giữa chân răng khôn và ống thần kinh dưới (ống răng dưới), từ đó đánh giá nguy cơ tổn thương thần kinh.
Ở hàm trên, phim cho biết mối liên quan giữa chân răng khôn với xoang hàm trên, từ đó tiên lượng nguy cơ thông xoang sau nhổ.

Đánh giá hình dạng và số lượng chân răng

Hình ảnh X-quang giúp nhận biết số lượng chân răng, độ cong, hướng mọc và sự hợp nhất (nếu có).
Những bất thường như chân răng cong nhiều, chân răng dính liền hoặc mọc lệch có thể làm tăng mức độ khó khi nhổ.

Phát hiện các yếu tố bất thường

Phim X-quang có thể phát hiện các nang, u răng, tiêu xương, răng siêu số, răng mọc ngầm hoặc tổn thương quanh răng khôn.Phát hiện xương cứng bất thường, cấu trúc bất thường của hàm hoặc vị trí bất lợi của các mạch máu, thần kinh liên quan.

Hỗ trợ lập kế hoạch và tiên lượng điều trị

Dựa trên hình ảnh X-quang, bác sĩ có thể lên kế hoạch rạch nướu, tạo vạt, cắt răng, chia chân… một cách hợp lý.
Từ đó, giảm thiểu tối đa thời gian phẫu thuật, giảm sang chấn và rút ngắn thời gian lành thương.

Phim Panorex trên hình 3-1 cho thấy tình trạng từng răng và toàn bộ cung răng.
Chọn lựa đánh giá phim Xquang khi nhổ răng khôn🌱NHA KHOA MALL🌱

Phim toàn cảnh

Khuyết điểm hình ảnh trên phim toàn cảnh

Phim toàn cảnh cho thấy hình ảnh không gian hai chiều (two-dimensional image) của những cấu trúc trong không gian ba chiều (hình 3-1). Tất cả được sắp xếp theo một trục đứng dọc và ngang. Ngược lại, nó không cho thấy các thành phần của má, lưỡi. Hình ảnh trên phim toàn cảnh là kết quả của chuyển động xoay vòng của đầu đèn đồng thời quét tia X tạo thành hình ảnh của một lớp cắt với độ dày thay đổi. Lát cắt phía sau thường dầy hơn so với lát cát phía trước (Pajoni).
Thêm vào đó, nhiều thành phần giải phẫu xung quanh sẽ có hình ảnh chồng lấp trên phim, làm cho phim Panorex thể hiện không đầy đủ và chính xác (hình 3-2a; 3-2c).
Chọn lựa đánh giá phim Xquang khi nhổ răng khôn🌱NHA KHOA MALL🌱

Tóm lại trên phim này, tỉ lệ phóng đại không cho phép đo đạt một cách chính xác.

Đánh giá vị trí và hình thái R8

Hình ảnh trên phim tix X chỉ có thể chính xác khi vòm miệng là một mặt phẳng nằm ngang. Đầu bệnh nhân duỗi thẳng hay uốn cong trong quá trình chụp phim sẽ cho hình ảnh biến dạng trên phim tia X. Do đó, khó chẩn đoán chính xác hình ảnh trên phim.
Hình ảnh trên phim toàn cảnh thể hiện hai mặt phẳng trong không gian: mặt phẳng đứng dọc và đứng ngang.
Vậy nên, khám kỹ trong không gian ba chiều là cần thiết.
Chọn lựa đánh giá phim Xquang khi nhổ răng khôn🌱NHA KHOA MALL🌱

Phim quanh chóp

Hàm dưới

Kỹ thuật chụp song song đã được ứng dụng trong khảo sát phim tia-X các răng cối lớn hàm dưới, và thường dùng trong đa số các trường hợp R8 ngầm hoàn toàn hoặc kẹt một phần (Hình 3-2b). Tuy nhiên, một vài cải tiến trong cách đặt phim và góc độ chiếu tia dường như cho kết quả rõ hơn rất nhiều.

Dùng tấm giữ phim

Phim quanh chóp: kích thước 31x40 mm.
Đặt phim mặt trong theo trục những răng cối lớn.
Cạnh trên của phim song song với mặt phẳng nhai.
Tia chính đi vuông góc với phim.
Trong chiều thế đứng ngang, rất khó đưa được phim xuống sâu hơn, vì cạnh bén của phim có thể làm tổn thương sàn miệng.
Trong chiều thế trước sau, có thể không thấy đầy đủ chân R8 trên phim tia-X. Yêu cầu đặt phim vào đúng trung tâm lệch về phía xa trên Bite Rim bằng cách di chuyển đầu cone chụp phim về đúng vị trí (hình 3-3 và 3-4). Để có được hình ảnh toàn bộ chân R8, cần tiến hành hai lần chụp phim: lần thứ nhất áp dụng đúng kỹ thuật song song, sau đó chụp lần hai bằng kỹ thuật đường xiên góc từ phía xa (hình 3-5a đến 3-5d).
Chọn lựa đánh giá phim Xquang khi nhổ răng khôn🌱NHA KHOA MALL🌱

Dùng kẹp cầm máu

Nếu khó có được hình ảnh đầy đủ của chóp chân răng, cần chụp thêm một phim tia X dưới gây tê tại chổ. Dùng kẹp cầm máu giữ cạnh bén của phim để chụp vùng răng sau, bệnh nhân tự giữ phim đối với răng cửa hàm dưới.

Chụp răng hàm trên

Chỉ dùng Rinn angulator trong trường hợp bệnh nhân có vòm khẩu cái sâu, phim được giữ bởi khung giữ phim (bite rim). Với bệnh nhân có vòm khẩu cái khá phẳng thì phim sẽ được giữ bởi ngón cái của bệnh nhân có một cuộn bông mịn đặt vào giữa thân và cạnh thấp hơn của phim (Kỹ thuật Le Master). Ngoài ra với những trường hợp khác, dùng kỹ thuật chụp xiên chéo từ phía xa để khảo sát mối tương quan giữa xoang hàm và chân R8.
Phim quanh chóp rất hữu dụng nhằm khảo sát R trong giai đoạn tiền phẫu. Tuy nhiên, với phim toàn cảnh, sự chồng chéo của các cấu trúc làm cho hình ảnh không rõ nét.

Phim CT-Scanning

Chụp cắt lớp giúp định vị những cấu trúc giải phẫu trong không gian ba chiều mà hình ảnh không bị biến dạng. Trong trường hợp khó, nó được dùng đánh giá mối tương quan giữa răng ngầm với kênh hàm dưới (kênh răng dưới) và xoang hàm. Những lát cắt khác nhau cho phép xác định dễ dàng những vị trí quan trọng có nguy cơ gây tai biến trong quá trình phẫu thuật (Lacan) (hình 3-8a).

Những biểu hiện của các hình ảnh quét

Một phim CT tiêu chuẩn cho biết định hướng và số thứ tự của lát cắt. Lát cắt thường mỏng từ 1 đến 1.5 mm, cách nhau từ 0.5 hay 1mm (hình 3-8b).
- Hàm trên: Lát cắt song song với khẩu cái cứng. Hình ảnh thu được từ dưới lên trên phía đỉnh, từ thân răng hàm trên tới 1/3 giữa của xoang hàm.
- Hàm dưới: dựa trên nguyên tắc giống với phim thông thường, các lát cắt song song nhau cho đến tận bờ xương vỏ. Đánh phim tia X theo một qui trình từ đáy tới đỉnh, bắt đầu từ bờ dưới xương hàm dưới tới các thân răng hàm dưới (Jouanvà Pajoni).

Đánh giá trục của các lát cắt

Đánh giá hình ảnh tia X này giúp làm rõ mức độ của các chân răng (hình 3-8c và 3-8e):
- Một đường cong dùng làm mốc theo điểm giữa của phần vỏ xương hàm. Các lát cắt nên qua hay song song với những trục này. Các lát cắt này cũng nên qua kênh hàm dưới theo chiều thẳng đứng nhằm khảo sát răng và ống hàm dưới.
- Tái tạo các lát cắt xiên chéo theo hướng vuông góc với trục xương hàm dưới (hình vòng cung).
- Các lát cắt theo chiều xiên này phải được đánh số từ phải sang trái.
Sự tái tạo các cấu trúc cong trên PHIM TOÀN CẢNH
Chọn 3 đến 5 đường cong được tái tạo trên phim toàn cảnh, thường song song với cung răng, cách nhau 2mm, và đánh số thứ tự từ lưỡi đến má: L1, L2, M3, B4, B5.
Có hai mức độ hình ảnh:
- Số thứ tự theo chiều đứng bên thể hiện vị trí và khoảng cách của các lát cắt (thang chia độ theo mm).
- Số thứ tự đường cong theo chiều nằm ngang tương ứng với vị trí và khoảng cách của cấu trúc cong được kiến tạo lại trên mặt phẳng (các mặt cắt vuông góc với mặt răng). Chúng được đánh số từ phải qua trái.

Sự tái tạo cấu trúc theo chiều vuông góc với trục xương hàm dưới

Hình ảnh trên phim tương ứng với tiếp tuyến cung răng, không bị biến dạng trong phạm vi má- lưỡi. Các cấu trúc lõm hay cong (như răng) cũng không biến dạng. Phim tái tạo cấu trúc theo chiều vuông góc với trục xương hàm dưới cho thấy mối liên quan giữa các cấu trúc giải phẫu với nhau. Hình ảnh của kỹ thuật chụp xiên góc để khảo sát R8 trong phim quanh chóp (không thể thực hiện được trên phim toàn cảnh) thì có thể thu được trên phim cắt lớp tái tạo này (hình 3-8d đến 3-8f).

Số thứ tự và cách đọc các lát cắt (slice): từ phải qua trái

Bên phải cung răng, máy chụp phim quét tia từ ngọai biên vào trung tâm, đầu cone ghi hình trên phim cho hình ảnh từ sau R8 phải ra trước, tất cả tạo nên hình ảnh nữa phải phim.
Ngược lại, bên trái cung răng, máy chụp phim quét tia ghi hình lên phim cho hình ảnh từ trung tâm đến ngoại biên, từ trước R8 trái. Toàn bộ bên trái của cung răng hiện lên ở nữa trái phim.
Chọn lựa đánh giá phim Xquang khi nhổ răng khôn
Bạn có thể tham khảo thêm các loại dụng cụ và vật liệu sử dụng trong quá trình nhổ răng
Thuốc tê nhổ răng
Kiềm nhổ răng
Nạy nhổ răng
Dụng cụ nhổ răng
Cầm máu nhổ răng
Chỉ khâu nhổ răng
Bóc tách nhổ răng
Dụng cụ nhổ chân răng

Nha Khoa Mall tự hào là đơn vị tiên phong và đáng tin cậy trong lĩnh vực cung cấp vật liệu và thiết bị nha khoa tại Việt Nam. Với sự tận tâm, chuyên nghiệp và không ngừng cải tiến, chúng tôi cam kết mang đến những sản phẩm và dịch vụ tốt nhất, góp phần nâng cao chất lượng điều trị nha khoa tại Việt Nam. Trân trọng!
NHA KHOA MALL - SIÊU THỊ VẬT LIỆU NHA KHOA ONLINE
Địa chỉ: 167/14A Sư Vạn Hạnh, Phường 2, Quận 10, TP. HCM
Website: https://nhakhoamall.com/
Fanpage: https://www.facebook.com/nhakhoamall